سنگ بازالت
سنگ بازالت از سنگ های ریز آتشفشانی است ، سنگی سیاه و و بسیار سخت که دارای مقدار کمی سیلیس می باشد، این سنگ از سنگ های بازمانده فعالیت های آتشفشانی می باشد که در ایران هم زیاد یافت می شود که ما در این مقاله به آن می پردازیم.
این سنگ در اثر منجمد شدن ماگمای قلیایی به وجود می آید ، این ماگمای ها در سطح زمین و یا اقیانوس ها در مجاورت سرمای آب و هوا به سنگ‌بازالت تبدیل می شوند و به دلیل وجود سیلیس کم خاصیت قلیایی دارد.
این سنگ در رنگ های مختلف در ایران یافت می شود که بعد از گرانیت بیشترین سنگ آتشفشانی موجود در ایران است که کاربردهای زیادی هم دارد .
الیوین، پیروکسن و … از معروف ترین کانی های بازالت می باشد که وجود هر کدام خواص متعددی به این سنگ داده است.
این سنگ آتشفشانی به صورت تمام بلورین، نیمه بلورین و برخی اوقات شیشه ای از نوع بافت آفانتی می باشد و گاهی در نوع بافت آذرین که به صورت توده هایی کم عمق است، یافت می شود.
سنگ بازالت به صورت توده های گدازه ای ساده، گدازه ای بالشی ، سیل و … دیده می شود ، گدازه ای بالشی بیشترین نوع این سنگ است که در کف اقیانوس ها، ساحل آنها و … به وفور یافت می شود.
سنگ بازالت چیست؟
سنگ بازالت basalt سنگی آتشفشانی و دانه ریز به رنگ تیره است که از مواد معدنی پیروکسن و پلاژیوکلاز تشکیل شده است.
بازالت از نوع سنگ آذرین بیرونی است یعنی ماگمای مذاب در اثر خروج از دهانه آتشفشان و در اثر مجاورت با هوا یا آب سریعا خنک شده و تبدیل به سنگ می شود.
سنگ باسالت فراوانترین سنگ بستر می باشد که اغلب پوسته اقیانوسی را تشکیل داده است. بازالت نه تنها در کره زمین بلکه در سیارات و کرات دیگر نظیر کره ماه نیز به وفور وجود دارد. ترکیب معدنی سنگ بازالت شامل پلاژیوکلاز ، پیروکسن ، الیوین و کمی شیشه است.
فرق بازالت و گرانیت در چیست؟
کانی های تشکیل دهنده هر دو سنگ یکسان است با این تفاوت که سنگ بازالت در اثر خروج ماگما از دهانه آتشفشان و خنک شدن سریع آن شکل گرفته و سنگ آذرین دانه ریز محسوب می شود.
زیرا کریستال های معدنی بازالت در اثر سرعت خنک شدن فرصت رشد کردن نداشته اند و رنگ سنگ هم تیره است.
ولی در سنگ گرانیت مواد مذاب در درون پوسته زمین به تدریج و در طی سالها خنک شده است و به همین دلیل کریستالهای معدنی رشد کافی کرده اند و این سنگ از نوع دانه درشت محسوب می شود. رنگ این نوع سنگها نیز اغلب روشن تر است.
کاربردهای سنگ‌بازالت
بازالت به صورت فرآوری شده استفاده می شود ، از این سنگ برای پوشاندن کف خیابان ها، پیاده روها و نمای ساختمان ها به دلیل رنگی بودنش استفاده می شود.
از بازالت فرآوری شده به عنوان نوعی الیاف به خاطر ویژگی هایی همچون استحکام، مقاومت در برابر حرارت های بالا و چسبندگی نیز استفاده می شود.
از این سنگ به عنوان مواد اولیه ساخت صفحه های کامپوزیتی و جذب دی اکسید کربن ، تهیه لنت ترمز ، تانک های گاز ، پروفیل های ساختمانی، تیرهای برق ، بدنه اتومبیل و تجهیزات ورزشی نیز استفاده می شود.
- سنگ بازالت نما
- سنگ بازالت کف
- سنگ نمای داخلی
- در سرویس بهداشتی ، استخر ، آشپزخانه
- ساخت کانتر آشپزخانه
- ساخت شومینه
- سنگ پله
- ساخت صراحی
محاسن سنگ بازالت در ساختمان سازی
- تراکم بالا، دوام و استحکام : سنگ بازالت به دلیل تراکم بالا و متعاقب آن استحکام بالای آن برای ساختمان سازی گزینه بسیار مناسبی است.
- چسبندگی بالا : بازالت برخلاف گرانیت تخلخل زیادی دارد و همین تخلخل باعث افزایش چسبندگی این سنگ به ملات می شود و این خصوصیت بسیار در ساختمان سازی خصوصا در نمای ساختمان مهم است زیرا جدا شدن و سقوط سنگ از ساختمان می تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
- مقاومت در برابر مواد اسیدی و رطوبت : این سنگ علیرغم داشتن تخلخل ولی جاذب رطوبت نیست و در مقابل مواد اسیدی هم مقاومت خیلی خوبی دارد و برای سرویس بهداشتی ، آشپزخانه ، استخر و … که در مقابل رطوبت و مواد اسیدی قرار دارد بسیار مقاوم است.
- قیمت مناسب : به دلیل وفور این سنگ در کشور و عدم نیاز به واردات این سنگ قیمت این سنگ نسبت به سایر سنگهای وارداتی بسیار مناسب تر است.
- مقاومت فشاری و سایشی بالا : این سنگ در برابر سایش و فشار مقاوم است و همین امر باعث می شود که برای مکان های پر رفت و آمد نظیر پیاده روها ، سنگفرش حیاط ، پارکینگ و … بسیار مفید باشد.
- مقاومت حرارتی بالا : این سنگ در مقابل حرارت زیاد مقاومت خوبی دارد. مثلا در شهرهای کویری که دمای روز به 50 درجه می رسد این سنگ بسیار در مقابل تابش مستقیم آفتاب مقاوم است.
- جذب دی اکسید کربن : این سنگ می تواند با دی اکسید کربن موجود در هوا ترکیب شود و جاذب دی اکسید کربن است که این موضوع برای محیط زیست نیز مناسب است.
- سازگار با شرایط مختلف آب و هوا : این سنگ برای همه اقلیم های آب و هوایی مناسب است. مثلا شهرهای معتدل و بارانی، شهرهای کویری و خشک و … . علاوه بر این برخی شهرهای کویری تفاوت دمای روز و شب بسیار زیاد است و این موجب ترک و شکستگی در برخی سنگها می شود ولی سنگ بازالت مقاومت بالایی در مقابل این تغییرات دمایی دارد.
عوامل موثر بر قیمت سنگ بازالت
قیمت بازالت تحت تاثیر عوامل مختلفی است که شامل موارد زیر می باشد :
- ابعاد سنگ که شامل طول و عرض سنگ می شود .
- ضخامت سنگ
- درجه بندی کیفی
- کیفیت فرآوری بازالت