سنگ آتشفشانی به هر نوع سنگی که در نتیجه فوران آتشفشان ایجاد شود اطلاق می شود. وقتی ماگما سخت و سرد شد تبدیل به سنگ جامد میشود که به آن توف یا ایگنیمبریت میگویند. گدازه زمانی تولید میشود که سنگهای مذاب با فشار از شکافها بیرون بریزند و گنبدهای گدازه تشکیل میدهند یا روی سطح زمین جاری می شوند. در این مقاله سعی داریم در مورد انواع سنگ آتشفشانی اطلاعاتی ارائه کنیم پس تا پایان مقاله با شرکت سنگ بازالت ماکو همراه باشید.
سنگ گرانیت و بازالت چگونه از سنگ آتشفشانی تولید می شود؟
اگر گدازه (ماگما) دارای آب کم و سیلیس زیاد باشد به سنگ گرانیت تبدیل میشود و اگر گاز و آب بیشتری داشته باشد و سیلیس آن کمتر باشد به آن بازالت یا آندزیت می گویند. سنگ آتشفشانی از انواع سنگهای آذرین است که از سرد شدن مواد مذاب بوجود آمده است. سنگهای آذرین به دو نوع بیرونی و درونی هستند که فلدسپات، کوارتز، میکا و الوین از انواع سنگهای آتشفشانی هستند.
سنگ آذرین بیرونی در اثر بیرون ریختن ماگما از دهانه آتشفشان حاصل می شود . ویژگیهای این نوع سنگ بلورهای ریز و رنگ تیره است مثل ریولیت و بازالت. در سنگ آذرین درونی که در اثر ماندن ماگما در داخل کوه آتشفشان و سرد شدن آهسته آن شکل گرفته است بلورهای درشت و رنگی روشن شکل گرفته است. این سنگها ظاهری بسیار زیبا دارند. از انواع آن می توان گابرو و گرانیت را نام برد.
انواع سنگ آتشفشانی تا 90 درصد حجم پوسته زمین را تشکیل داده است. در زمین شناسی شناخت این نوع سنگها بسیار مهم است چون با بررسی ساختاری این سنگها می توان اطلاعات زیادی در مورد پوسته زمین بدست آورد.
در هنگام تشکیل سنگ آتشفشانی گدازه ها ضمن بالا آمدن از شکاف و درزهای درون پوسته زمین سرد میشوند و ساخت های متفاوتی ایجاد میکند. به این ساختها براساس اندازه، شکل و نحوه قرار گرفتن آنها در بین لایه ها نامهای گوناگونی داده اند مثل لاکولیت، باتولیت، سیل و دایک و …
مقاله پیشنهادی: سفارش سنگ آندزیت در سال 1401
انواع سنگ آتشفشانی
– لاکولیت : نام دیگر لاکولیت کوژسنگ می باشد که به توده بسیار وسیعی از سنگهای آذرین درونی اطلاق می شود که در اثر نفوذ ماگما به لایه های رسوبی تشکیل شده است.
– باتولیت : نام دیگرش ژرف سنگ است. باتولیت به توده های بزرگ سنگهای آذرین می گویند که در زیر زمین بصورت جامد در آمده ولی بدلیل فرسایش بخشهای رویی به سطح زمین آمده است.
– سیل ها : نام دیگرش ورقه است. سیلها توده های نفوذی لایه ای هستند که بموازات شیستوزیته یا لایه بندی طبقات مجاور تشکیل میشوند. گسترش سیلها در بعضی موارد ممکن است به چند هزار کیلومتر مربع هم برسد.
– دایک ها: توده های نفوذی لایه ای که طبقات اطرافشان را قطع میکنند. دایکها یک ورقه عمودی شکاف یا نفوذ در پوسته زمین است که به سنگهای مذاب اجازه میدهد تا بالا روند و درآنها جامد گردند.
پیشنهاد می کنیم مطالعه مقاله سنگ اسپراخون را از دست ندهید.
نام سنگ های آتشفشانی
سنگهای آذرین از انواع سنگ آتشفشانی هستند و در طبقه بندی این سنگها عواملی نظیر درصد سیلیس، بافت، رنگ، ترکیب شیمیایی، چگالی و سایر ویژگیها لحاظ می شود. این سنگها شامل:
سنگ گرانیت
این سنگ که از سنگهای آذرین درونی است بسیار زیبا بوده و بعد از صیقل زدن توجه همگان را در معماری ساختمان به خود جلب می کند. گرانیت ها در رنگهای خاکستری، سفید و صورتی دیده میشوند که از نوع فلدسپات آنها منشا میگیرد.
سنگ ریولیت
سنگ ریولیت شبیه به گرانیت است ولی رنگ روشنی دارد . اسیدیته سنگ ریولیت بسیار بالا می باشد و بعنوان سنگ ساینده کار برد دارد. در این خانواده سنگهای با بافت شیشه ای قرار دارند که معروفترین آنها ابسیدین است.
سنگ آندزیت و دیوریت
دیوریتها اغلب از فلدسپاتها و سرشار از کلسیم هستند و اکثرا کوارتز ندارند. آندزیت همانند بیرونی سنگ دیوریت می باشد و رنگ آن خاکستری تیره و به شکل سنگ پا و آذرآواری هم وجود دارد.
خانواده بازالت و گابرو
این نوع از سنگ آتشفشانی از جمله سنگهای با چگالی بالا و تیره هستند. بازالت همانند بیرونی سنگ گابرو می باشد. گابرو و بازالت 75 درصد از سنگهای آتشفشانی و آذرین را شامل میشوند. اغلب سنگهای بازالتی آتشفشانی بیرونی هستند و بسیار نادرند. این نوع سنگ آذرین بعنوان کفپوش در ساختمان استفاده میشود.
پیشنهاد می کنیم مقاله ویژگیهای سنگ بازالت ماکو را مطالعه نمایید.
کاربرد سنگ آتشفشانی در صنعت
امروزه در صنعت با بکارگیری انواع سنگ آتشفشانی در سطوح مختلف ساختمان، هنر، پتروشیمی و … از سنگها بهره برداری میکنند. برای نمونه کاربرد بعضی از این سنگها را بیان می کنیم:
- دولومیت: در ساخت آجر جهت آستر کوره های حرارتی و سیمان پورتلند
- کلسیت: در مجسمه سازی، تصفیه آب، نمای ساختمان، سیمان، چرم سازی، شیشه سازی، کشاورزی، ذوب آهن، کاغذسازی و …
- گرانیت: در نمای پلها، کاشی، روکش مصالح ساختمانی، ساختمان ها و …
- پوکه معدنی یا پومیس: در لوازم بهداشتی و آرایشی، کشاورزی، شیمی، صنعت ساختمان و …
- پرلیت: در تولید مصالح سبک، صنایع ساختمانی، رنگ سازی، پتروشیمی و لاستیک سازی
بافت سنگهای آذرین
بافت سنگ از چگونگی قرار گیری کانیهای مختلف و اندازه و شکل مختلف کانیها تشکیل می شود. عواملی مثل سرعت سرد شدن، ترکیب ماگما و … روی بافت سنگهای آذرین موثر است:
-بافت ریز بلور:
ماگمایی که به سطح زمین میرسد بلافاصله وقتی که در معرض هوا قرار می گیرد سرد می شود و زمانی برای رشد بلورها نمی ماند در نتیجه سنگها ریز بلور میشوند و بدون میکروسکوپ این بلورها قابل مشاهده نیستند.
– بافت درشت بلور:
اگر ماگما در اعماق زمین و به آهستگی سرد شود اندازه بلورهای کانی درشت می شود و با چشم غیر مسلح هم قابل دیدن است.
– بافت شیشه ای:
اگر ماگما بعد از خروج از دهانه کوه آتشفشان در داخل آب بیفتد سریع سرد می شود و بافتی شیشه ای ایجاد میکند. شیشه طبیعی هم حاصل این مدل منجمد شدن است.
شرکت سنگ بازالت ماکو
شرکت سنگ بازالت ماکو با سابقه ای طولانی در این زمینه دارنده مهمترین معادن سنگ اندزیت، گرانیت، بازالت و تراورتن در سطح کشور است. این شرکت با داشتن کارخانه های سنگبری در مناطق ماکو، فرآیند استخراج سنگ گرانیت را بصورت اسلب و تایل انجام می دهد. در اینستاگرام ما را دنبال کنید .